استاندارد کیفیت آب دریاهای ایران
عنوان کامل: استاندارد کیفیت آب دریاهای ایران (خلیج فارس - دریای عمان - دریای خزر)
مرجع تصویب: سازمان حفاظت محیط زیست
تاریخ تصویب: ۳۱ شهریور ۱۳۹۹
هدف استاندارد کیفیت آب دریاهای ایران، تعیین حدود قابل قبول کیفیت آب دریاها (خلیج فارس، دریای عمان، دریای خزر) میباشد؛ به گونهای که در صورت تخطی از حدود تعیین شده آب آلوده میباشد و بایستی اقدامات لازم برای کنترل آلودگی و بهبود کیفیت آب توسط دستگاههای مرتبط به اجرا گذاشته شوند. این استاندارد به استناد مواد ۱ و ۵ و ۶ آییننامه جلوگیری از آلودگی آب توسط معاونت محیط زیست دریایی و تالابهای سازمان حفاظت محیط زیست و با همکاری وزارتخانههای نفت، نیرو، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و جهاد کشاورزی تدوین شده است.
هدف استاندارد کیفیت آب دریاهای ایران چیست؟
هدف اصلی این استاندارد، تعیین حدود قابل قبول برای پارامترهای مختلف کیفیت آب در دریاهای خلیج فارس و دریای عمان (و خورهای متصل به آنها) است. این حدود به گونهای تعیین شدهاند که در صورت رعایت، سلامت اکوسیستم دریایی حفظ شده و از بروز آلودگی جلوگیری شود. اگر کیفیت آب از این حدود تخطی کند، آب آلوده تلقی شده و اقدامات لازم برای کنترل آلودگی و بهبود کیفیت توسط دستگاههای مسئول باید انجام گیرد.
استاندارد کیفیت آب دریاهای ایران برای کدام آبها و مناطق دریایی کاربرد دارد؟
این استاندارد برای کلیه آبهای دریایی تحت حاکمیت ایران در شمال و جنوب کشور، یعنی خلیج فارس، دریای عمان، دریای خزر و همچنین خورهای متصل به این دریاها کاربرد دارد.
آیا استاندارد کیفیت آب برای تمام نواحی خلیج فارس و دریای عمان یکسان است؟
خیر، این استاندارد نواحی دریایی را بر اساس اهمیت حفاظتی و نوع کاربری به سه طبقه اصلی تقسیم میکند و برای هر طبقه، حدود مجاز متفاوتی (معمولاً سختگیرانهتر برای طبقات بالاتر) تعیین کرده است. طبقه ۱) مناطق حفاظت شده دریایی: شامل مناطق حساس یا تحت حفاظت رسمی که نیازمند بالاترین سطح کیفیت آب هستند. طبقه ۲) مناطق دریایی گردشگری: نواحی مورد استفاده برای فعالیتهای تفریحی مانند شنا، قایقرانی و ماهیگیری تفریحی. طبقه ۳) سایر مناطق دریایی: شامل سایر نواحی که در دو طبقه فوق قرار نمیگیرند.
کیفیت آب در مناطق حفاظت شده دریایی (طبقه ۱) باید چگونه باشد؟
طبق ماده ۵ و جدول ۱ استاندارد، کیفیت آب در این مناطق باید در بهترین وضعیت ممکن و نزدیک به شرایط طبیعی حفظ شود. حدود مجاز برای پارامترهایی مانند هیدروکربنهای نفتی (TPHs)، آفتکشها، فلزات سنگین، مواد مغذی (فسفر و نیتروژن) و پارامترهای فیزیکی (مانند کدورت و شوری) بسیار سختگیرانه بوده و اغلب بر اساس عدم تغییر قابل توجه نسبت به شرایط طبیعی یا مقادیر بسیار پایین تعیین شدهاند تا از سلامت اکوسیستمهای حساس این مناطق اطمینان حاصل شود.
استاندارد کیفیت آب برای مناطق گردشگری دریایی (طبقه ۲) مانند مناطق شنا چیست؟
طبق ماده ۶ و جدول ۲ استاندارد، هدف اصلی در این مناطق، اطمینان از سلامت آب برای تماس انسانی (مانند شنا) و حفظ جنبههای زیباییشناختی برای جذب گردشگر است. علاوه بر کنترل پارامترهای عمومی، تاکید ویژهای بر شاخصهای میکروبی (مانند انتروکوک یا اشرشیاکلی) با تعیین حدود مجاز برای میانه و بیشینه آماری شده است. همچنین کنترل کلروفیل آ (به عنوان شاخص شکوفایی جلبکی) و ویژگیهای ظاهری آب (عدم وجود کف، لکه نفتی، بوی نامطبوع و…) اهمیت دارد.