معیارهای تعیین سطح آلایندگی واحدهای آلاینده

عوارض آلایندگی مبلغی است که واحدهای تولیدی، صنعتی، معدنی و خدماتی که طبق تشخیص سازمان حفاظت محیط زیست، استانداردهای زیست محیطی (مانند استانداردهای هوا، آب، خاک و صوت) را رعایت نمی‌کنند، باید بر اساس شدت، مدت و نوع آلایندگی خود بپردازند. این عوارض بر مبنای قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۴۰۰ و معیارهای دقیق این تصویب‌نامه محاسبه و اخذ می‌شود.

شاخص آلایندگی هر واحد بر اساس مجموع امتیازات مربوط به شدت و مدت آلایندگی در بخش‌های مختلف (هوا، آب، خاک، صوت) و همچنین میزان پیشرفت در برنامه‌های کاهش آلودگی، طبق جداول مندرج در تصویب‌نامه (ماده ۳ و ۴) محاسبه می‌شود. بر اساس عدد شاخص نهایی (از ۱ تا ۱۰۰۰)، نرخ عوارض آلایندگی آن واحد معادل نیم درصد (۰/۵٪)، یک درصد (۱٪) یا یک و نیم درصد (۱/۵٪) از مأخذ فروش کالا یا خدمات آن واحد در دوره مالیاتی مربوطه خواهد بود.

وضعیت آلایندگی واحدها از طریق روش‌های مختلفی بررسی می‌شود: ۱) پایش ادواری توسط ادارات کل حفاظت محیط زیست استان‌ها، ۲) بررسی نتایج خوداظهاری واحدها که از طریق آزمایشگاه‌های معتمد انجام شده، و ۳) استفاده از داده‌های سامانه پایش برخط برای واحدهای مشمول نصب این سامانه. در صورت وجود تناقض بین نتایج خوداظهاری و اندازه‌گیری مستقیم سازمان، نتیجه اندازه‌گیری سازمان ملاک عمل قرار می‌گیرد.

بله. در محاسبه شاخص آلایندگی، درصد پیشرفت فیزیکی برنامه‌های مصوب کاهش آلودگی که توسط واحد اجرا شده باشد، به عنوان یک معیار با امتیاز منفی لحاظ می‌شود و باعث کاهش عدد شاخص نهایی و در نتیجه کاهش عوارض می‌گردد (تبصره ۵ ماده ۴). همچنین، واحدهایی که موفق شوند نرخ آلایندگی خود را به سطح پایین‌تر کاهش دهند، در دوره بعدی مشمول پرداخت عوارض با نرخ پایین‌تر خواهند بود (ماده ۶).

مرجع رسمی برای اعلام نام واحدهای آلاینده و همچنین دسترسی به دستورالعمل و نحوه محاسبه نرخ آلایندگی هر واحد، “پایگاه اطلاعاتی واحدهای آلاینده سازمان حفاظت محیط زیست” است که در این تصویب‌نامه به عنوان “سامانه جامع محیط زیست کشور” به نشانی iranemp.ir معرفی شده است (ماده ۵ و تبصره ۲ آن).